Nightmare Alley: (1947) ili (2021)?

Ljepota originalnog Nightmare Alley leži u misteriji koja se naslućuje, te postepenoj transformaciji glavnog karaktera opijenog željom za popularnošću i novcem spremnog da žrtvuje sve svoje prijatelje ne bi li se domogao onoga o čemu sanja. Istražujući mračne tajne uma koristi se manipulacijom, zloupotrebom povjerljivih informacija i psihičkih slabosti žrtava. Cijena koju mora da plati za svoju nezaježljivost je preskupa, što nam reditelj originala Edmund Goulding ne tako suptilno Edmund Goulding nagovještava već u prvim minutima.

Odmah na početku Guillermo Del Torro pravi bitnu izmjenu u odnosu na original: (anti)junak Stanton Carlile zakopava leš u svježu rupu u podrumu kuće nakon čega sve zapali i ode. Dodatne informacije o njegovoj prošlosti su oduzele izvjesnu snagu glavnom liku kojeg u novoj verziji tumači Bradley Cooper. U originalu nam reditelj prikazuje kroz lika kojeg glumi Tyrone Power gradaciju pohlepe i postepeno ovladavanje tehnikama kontrole ljudskog uma kroz obmanjivanje.

Čitava prva trećina originala posvećena je ubjeđivanju originalnog Stantona da mu čarobnica Xeena proda trik sa kojim su se on i njen muž, oronuli alkoholičar Pete obogatili. Seksualna tenzija je opipljiva i nakon što je ubijedi da mu otkrije tajnu među njima se razvija i romansa. Nova verzija taj odnos banalizuje, svodeći ga na puko ščepavanje genitalija i neuspjeli flert a glumačka veličina kao što je Toni Collete ostaje potpuno neiskorišćena. Bradley Cooperov Stanton djeluje izgubljeno i njegova motivacija usred scenarijskih propusta ostaje nejasna, što je suprotno napetom i postepenom rastu njegove ambicije i halapljivosti koju original i Tyrone Power nepogrješivo precizno bilježi.

Mističnost tarota koju je nosilo Xeenino mračno proročanstvo iz originala je izgubljena u stilskoj preciznosti i savršenoj kostimografiji prepoznatljivu za oskarom nagrađivanog velikana Del Torra. Pete je u novoj verziji malo više od pijanice ali i sa njime je protraćena šansa za zanimljivom pričom. Stanton nasleđuje njegove trikove nakon ‘slučajne’ tragične smrti.

Pozitivna promjena koju donosi Del Torrov rimejk je bolja razrada Geeka, predmeta nepoznate fascinacije među gledaocima, jer se od njegovog lika mnogo izgubilo u cenzuri 40tih godina. Odgrizanje glave piliću je ono što se mora doplatiti u novom cirkusu Wilem Defoa a što majstor iz Meksika Del Toro ne propustiti da nam eksplicitno prikaže.

Scenarijske promjene u odnosu na original novoj verziji nisu dali ni šanse. Brojnim malim izmjenama izgubio se kompleksni proces kontemplacije ubistva i postepeni prelazak na mračnu stranu u glavi originalnog Stantnona, koji kasnije snosi i moralnu odgovornost dok ga izjeda griža savjesti.

Original koristi karneval za oslikavanje putujuće grupe neskladnih ljudi koji žive po određenom kodeksu i poštuju jedni druge, kao i žrtve njihovih sitnih karnevalskih smicalica za uzimanje novca. Površno prikazivanje karnevala u  rimejku za posledicu ima gubitak snage lika Molly (Rooney Mara) koja je neuvjerljiva u ulozi Stantonove partnerke i njenog zaštitnika Bruna, koji u originalu pod prinudom i uz batine Stantona vjenčava sa svojom štićenicom. Ron Perlman je sjajan kao Bruno ali je scena sa prinudnim vjenčanjem potpuno izostavljena a Perlman, kao i Colette prolazi u raskošnoj paradi epizodista koji nisu ispunili očekivanja.

U svijetu glamura je Stanton uspješan ali je ‘Spook Act’ odnosno nešto što nikako ne smije (zlo)upotrijebiti. Cate Blanchett daje novu dubinu Dr Lilith Ritter, pametnoj a hladnokrvno preciznoj psihijatrici i to je najbolja izmjena koju rimejk donosi. Detaljnija razrada romanse između doktorice i Stantnona doprinosi da bolje razumijemo njen lik i šta je pokrenulo da se upusti u odnos sa varalicom kao što je on. Kad je upita za pomoć ona od njega traži istinu i to je prva greška koju je Stantnon i u originalu i u rimejku počinio. Od doktorice dobija dosije ekscentričnog bogataša koji krivi sebe za smrt svoje ćerke. Šansa koju neće propustiti da zgrabi Stantnon koji žrtvuje svoj odnos sa Molly zarad ostvarenja cilja, nemoralnog ‘Spook Acta’. Grindle je u rimejku kroz sjajnog Richarda Jenkinsa dobio više prostora na ekranu i izolovanost na bogataškom imanju podsjeća na neponovljivog Wellsovog Citizen Kane-a. Dr. Ritter ostavlja Stantona na cjedilu kojem je povratak cirkusu podvijenog repa jedina opcija i krug može da bude zatvoren.

Premalo je bilo pozitivnih promjena u rimejku u odnosu na original da bi se opravdala visoka očekivanja. Čak ni vizuelna besprekornost i odličan izbor glavnih glumaca ne uspijevaju da prikriju činjenicu da je najbolja verzija Nightmare Alleya snimljena 1947. godine i jedan je od legendarnih filmova koji je superiorniji u odnosu na mnogo mlađu noviju verziju u gotovo svakom segmentu.